ÖJENİK

ÖJENİK. Bir türün kalıtsal özelliklerini geliştirebilecek koşulları inceleyen bilim dalıdır. Bu bilimi ilk ortaya atanlardan biri, Charles Darwin’in kuzenlerinden Sir Francis Golton’dur (1822-1911). Günü­müzde öjenik’in rağbet görmemesinin nedenleri, kalıtımın, türün özelliklerini saptayan tek faktör olmadığının tanın­ması, kalıtım hakkındaki bilginin yeter­sizliği ve geçmişte totaliter rejimlerde, bu bilimin kötü amaçlara yöneltilmiş ol­masıdır. Aynı eleştiriler ötanasi’ye de uygulanabilir: Kalıtım ya da ölümü kontrol edebileceğimize inanmanın man­tıksal bir sınırı olmadığından, kimin do­ğup kimin öleceğine bir çeşit yargıya varma sakıncası daima vardır. Bazı kim­selerin çocuk sahibi olmamalarının ge­rekliliği, ya da hemofili gibi hastalıkla­rın mutlak kalıtsal olduğu kabul edil­mektedir. Fakat, bu bilime uyulmuş ol­saydı, birçok dehânın doğmaması gere­kirdi; çünkü, nevroz, epilepsi ve şekil bozukluğu oranı dâhiler arasında olduk­ça yüksektir. Günümüzde kabul edilen, kalıtsal hastalık sahibi anne babanın do­ğacak çocuğun durumuna ilişkin aydınla­tılması ve çocuk sahibi olmamalarının salık verilmesidir. Bunun dışında, bilinen gerçek, kişinin, kalıtım yanında, çevre ve yetiştirilme şeklinin bir ürünü oldu­ğudur.