TOPLARDAMARLAR

TOPLARDAMARLAR
Dokulardan kalbe kan taşıyan damarlardır. Pis kan, kullanılmış kan olduğundan, rengi ko­yudur. Bunun tek ayrıcalığı, akciğer toplardamarlarındaki kandır, çünkü bu damarlar, akciğerlerdeki oksijenlenmiş ka­nı, kalbe getirmektedir. Toplardamar du­varları, atardamarlannki gibi, üç taba­kadan oluşmuştur, fakat buradaki esnek dokuyla kas dokusu çok az olup, her bir tabaka da çok ince olduğundan, toplar­damar duvarları çok kolaylıkla birbiri­ne yapışır. Atardamarlardan farklı ola­rak, toplardamarlarda kanı tek yöne ile­ten kapaklar olduğundan, bacak toplar­damarları, çevre kaslarınca basınç altına girdiğinde, kan, aktif olarak, kalbe doğru pompalanır. Kalp düzeyinde, toplarda­mar içi basıncı, yaklaşık olarak +5 mm. ‘dir. Bu basınç, vücudun geri kalan böl­gelerinde, kalbe olan yakınlığına göre değişir. Örneğin, ayakta duran bir kişi­de, toplardamar basıncı, bacakta pozi­tif, kafatasındaysa negatiftir.

Toplardamar

Vücutta, iki toplardamar sistemi vardır: Sistemik top­lardamarlarda, venler atardamarlara eş­lik eder ve kanı doğrudan üst ve alt vena kava’lar yoluyla, kalbe akıtır. Portal sistemdeyse, karın içi organlarının toplardamarları bir araya gelip, kanı ka­raciğere götüren portal .toplardamarı ya­par. Karaciğerin sinusoidlerinden (geniş­lemiş venöz boşluklarından) geçen kan, alt vena kava’ya boşalır. Toplardamar hastalıkları arasında, varisler (bkz.), tromboz (bkz.), tromboflebit (bkz.) sa­yılabilir. Özellikle, derin bacak toplar­damarlarının trombozu, kan akımı en­gellendiğinden ve pıhtı parçalanıp, ak­ciğer toplardamarlarında tıkanıklıklara neden olabileceğinden, önemlidir, bkz. Tromboz.