KAN KANSERİ

KAN KANSERİ (Lösemi). Kandaki ak­yuvarların sayıca çok fazla artmasıyla belirlenen bir hastalık grubudur.
Nedeni: Bilinmemektedir. Radyasyo­nun neden olduğu iddia edilememekle beraber, iyonlaştırıcı ışınlara maruz kal­manın, hastalığın oluşum olağanlığını artırdığı tahmin edilmektedir. Lösemiler, başlıca üç sınıfa ayrılır: Akut, kronik miyeloid ya da granülositik ve kronik lenfatik.
1. Akut: Erkekte daha fazla görülen bu tip, başlıca çocuk lösemilerinin de şek­lidir.
Belirtileri: Hastanın boğazı, ke­mik ve eklemleri ağrır, ateşi vardır ve bitkinlik hisseder. Derisinde ufak kana­malar belirir ve çok kolay çürük oluşur. Kansızlık başgösterir ve sindirim siste­mi, burun kanamaları ortaya çıkar. Ay­rıca, idrarda da kan bulunabilir. Lenf bezleri büyümüştür ve göğüs kemiğine basıldıkça ağrı duyulur. Teşhis klinik belirtilere ve kanın mikroskopik tahlili­ne göre konur. Akut lösemi, sık rastla­nan bir hastalık olmamakla beraber, art­tığı dikkati çekmektedir.
Tedavi: Prednison gibi kortikoste-roidler ve vinkristin sülfat gibi sitotoksik ilaçlarladır. Hastalığın ve tedavinin gi­dişi, patolog tarafından çok dikkatle iz­lenmeli ve en az 15 günde bir, kan sa­yımı yapılmalıdır. Hastalığa eşlik eden kansızlık ve enfeksiyon tedavisi için, kan nakli ve antibiyotik uygulanması gere­kebilir.
2. Kronik miyeloid: Çocuklarda pek gö­rülmeyen bu tipe, genellikle, orta yaş­lılarda, her iki cinste eşit. sıklıkta rast­lanır. Belirtileri: Karında belirsiz rahat­sızlık, devamlı yorgunluk duygusu, gece terlemeleri ve ateşi, genel durum bozuk-luğuyla birlikte, dalağın aşırı büyüdüğü ve karın sol üst bölümünde ele geldiği görülür. Hastalık ilerledikçe, dalak çok fazla büyüyüp, hastanın soluk almasıyla, karın duvarı altında hareket ettiği görü­lür. Kanın mikroskopik tahlili, teşhisi kesinleştirir. Yaklaşık olarak mm3 te 200.000 – 300.000 nötrofil akyuvar (bkz. Lökosit) sayılır.
Tedavi: X-ıs.mları ya da busulfan (Myleran) adlı sitotoksik ilaçladır.
3. Kronik lenfatik: Orta ve ileri yaşlar­daki erkeklerde daha sık rastlanır.
Belirtileri: Bütün vücudun lenf bezlerinin yavaş yavaş büyümesidir. Bu büyümeye, dalakla karaciğer de katıla­bilir, hasta kilo kaybeder, genellikle hal­sizdir, geceleri terler ve ateşlenir. Sin­dirim ve sinir sistemi çalışma bozukluğu şikâyetlerinin yanında, zona da belire-bilir. Hastalığın ileri devrelerinde, akut enfeksiyon belirebilme olağanlığı artar. Teşhisi kesinleştiren, kanın mikroskopik tahlilidir: Bütün alyuvar sayısı miyeloid lösemidekinin yarısı kadar olduğu halde, lenfosit sayısında çok fazla artış görü­lür.
Tedavi: Radyoterapi, sitotoksik ilaç­lar ve kortikosteroidlerdir. bkz. Sitotok­sik Maddeler.