BÖBREKÜSTÜ BEZLERİ (Sürrenal bezler, Adrenal bezler)

Her böbreğin üst kutbunda, yaklaşık olarak 5 gr. ağır­lığında, sarı renkten olan birer böb­reküstü bezi bulunur. Bu bezlerin bir kabuk (korteks) ve bir de iç bölümü (medulla) vardır. Embriyolojik gelişimin­de, medullamn kaynağı, sinir dokusu ve korteks’in kaynağı da, cinsiyet bezle­rinde olduğu gibi, mesodermdir. Bu bez­lerin, böbreğinkinden ayrı bir kapsülü olup, kanlanması aorttan, böbrek atar­damarlarından ve diyaframa uzanan atar­damarlardandır. Medulla ve korteksin görevi ayrıdır: Medulla, adrenalin ve no-radrenalin hormonlarını salgılar. Bu iki hormona verilen ortaklaşa isim, “kate-kolaminler”dir. Bu hormonların etkile­rini ilk kez 1916 yılında Cannon, “kor­ku, kaçma veya mücadeleye hazırlayıcı” olarak tanımlamıştır. Modern fizyolog­lar ise, bu hormonların şiddetli gerilim (stres) durumlarında ve vücudun önem­li bir zorlukla karşılaştığı (akut hasta­lıklar, kazalar vb.) salgılandıklarını is­patlamışlardır, (bkz. Adrenalin). Korteks ise, kortikosteroid hormonları salgılar; bu hormonların salgılanması da gerilimdurumlarıyla ilgilidir, bkz. Kortikoste-roidler