DOKU

Dokular, vücudu oluşturan or­ganların yapı taşlarıdır. Bağdokusu yağdokusu gibi özel dokular, aynı yön­de gelişmiş ve belirli bir görevi yüklen­miş olan hücre toplantılarıdır. “Doku kültürü” ise, bir organizmadan alınmış ve yapay bir ortamda (in vitro) büyüme ve bölünmesi sağlanmış hücre topluluğu­na verilen addır.

DOKU AŞISI (Graft). Bir bozukluğu düzeltmek amacıyla, bir insan veya hay­vandan bir dokunun alınıp aynı insan veya hayvanın başka bir yerine ya da bir diğer insana ve hayvana aşılanması­na, doku aşısı yapmak denir. Aynı de­yim, bitkiler için de kullanılır ve bura­da bitkinin yaradılışını değiştirmek ama­cı güdülür.

Modern cerrahide, en sık rastlanan doku aşıları, deri, kemik ve kan damar­larına ilişkin olanlarıdır. Deri aşılan; yanma, kaza veya ameliyat sonucu de­riden yoksun kalmış bölgelere uygulanır. Bir insandan diğerine yapılan doku aşı­ları, tek yumurta ikizleri dışında, ilerde anlatılacak nedenlerden ötürü başarılı sonuçlanamadığından, günümüzde, ge­nellikle bir kişinin vücudunun bir yerin­den diğer yerine doku nakli yapılmak­tadır. Doku aşılan 4 çeşit olabilir:Bunlar, ince deri yüzeylerinin uygun olmadığı, sürtünme veya çekilme etkisinde kalan yerlerin örtülmesinde kullanılır. Bu derilerin alındığı yerler de, konduğu yerler de dikilir.

4. Saplı aşılar: Burada, aşılanacak deri parçasının bir ucu örtülecek bölgeyi kap­larken, diğer ucu içinde gerekli kan da­marları ve sinirler bulunduran bir kök kısmı şeklinde, aşının asıl alındığı yere hâlâ bağlıdır. Aşılanma tamamlandıktan sonra, bu bağlayıcı parça tamamen ke­silebilir. Böylelikle, vücudun bir yerin­deki deri parçaları, diğer ufak bölgelere “sıçrayabilir”. Örneğin, bir parça karın derisi, önce bir ucundan kol veya ele konur ve bu uç buraya iyice yapışıp aşı tuttuktan sonra, diğer ucu karından kesilerek ayrılır ve bu kez yüze yapıştırı­lır. Bu parça, yüze iyice aşılanınca kola bağlı uç kesilir.

Kan damarı değiştirilmesi: Bir kısmı ze­delenmiş, yaşayan bir atardamarın (ağır arterioskleroz’da olduğu gibi) zedeli par­ça çıkarılarak yerine, ya kan daman ban­kasından alman bir atardamar parçası veya kolun yüzeysel dokularından alınan bir toplardamar parçası konur. Kemik aşıları: Aşılanan kemik bölüm­leri genellikle aynı kişinindir (otojen’dir). Bu aşılanacak kemik parçaları, kalça kemiğinin ilium bölümünün en kalın ye­rinden veya zedelenmiş yerin hemen üs­tündeki kırık kemik parçacıklarından sağlanır. Ender olarak, kemik aşılan bir kemik bankasından sağlanır ve bunlara homojen aşılar denir. Bankalardaki ke­mikler, göğüs ameliyatı geçirmiş bir ki­şinin çıkartılmış olan kaburgalarından, kesilmiş bir bacağın kemiklerinden veya otopsisi yapılmış bir ölü gövdesinden el­de edilmektedir. Kemik aşıları, iyileşmesi devamlı geciken kırık vakalarında veya kırık iki ucun arasındaki kemik bölümü­nün tamamen yok olduğu hallerde kul­lanılır.
Tüm organların bir organizmadan di­ğerine nakli, transplantasyon adını alır; bu olay, Organ Nakli başlığı altında an­latılmıştır.