MESLEK HASTALIKLARI

MESLEK HASTALIKLARI. Belirli bir hastalık tehlikesini kapsamayan meslek dalları pek azdır. Buna rağmen, son yıl­lara kadar, “meslek hastalığı” deyimi, endüstride çalışan el işçilerine ilişkin sayılmıştır. Paracelsus, 1567’de yayınla­dığı “Maden İşçisi Hastalığı ve Diğer ‘Madenci Hastalıkları” adlı kitabında; el işçilerini göz önünde tutmuştur. En­düstri tıbbının ilk uzmanı, İtalyalı Ber-nardino Ramazzini (1633-1714) idi. Bu doktor, “Tüccarların Hastalıkları” adlı bir kitap yazmıştı. Günümüzde, Endüs­tri Devrimi’nden iki yüzyıl sonra, dok­torun bu tıp dalındaki görüşleri çok de­ğişmiştir. Bir işkolu şefinin duodenunv ülseri ya da koronor trombozu, Caisson hastalığıyla eşdeğer anlamda bir meslek hastalığıdır. Caisson hastalığının ancak belirli bir iş dalında görüldüğü, duode-num ülserine ise herkeste rastlanabile­ceği her ne kadar iddia edilirse de, mo­dern endüstri tıbbının görüşü böyle de­ğildir. Gerçekten “tüccar hastalığının daha iyi anlaşılması, bu hastalığın azal­masında rol oynamıştır.
Burada, bazı çok belirli meslek has­talıkları ele alınacaktır. Bu sıraya, tehli­kesiz meslek olan tarımdan başlanabilir: Tarım işçilerinde, güneşin aşın etkisin­de kalmaktan, deri epitelyomu ya da kanseri, tahılla uğraşmaktan (aktinomi-koz (bkz.), at ve büyükbaş hayvanla il­gilenmekten, şarbon, yine büyükbaşlar­dan verem, çamurlu çukurlarda çalış­maktan, spiroket sarılığı, fiziksel gerilimden ötürü de, sayısız ağrı ve sancı çeşitleri görülebilir. Ev hayvanı üretici­lerinde ornitoz, telgrafçılarda kramplar, kozmetiklerle uğraşanlarda dermatit, ev işi görenlerde “ev temizleyicisi dizi”, din ve siyaset adamlarında larenjit, doktor­larda da, uzun süreli zihinsel yorgunluk­tan ötürü, “anğina pectoris” sık görü­len hastalıklardır. Daha belirli endüstri hastalıkları ise şunlardır: Dalgıçlarda vurgun hastalığı, cam üfürücülerinde ka­tarakt, maden ve kanalizasyon işçilerinde spiroket sanlığı olur (Bu son grupta, ay­rıca, bir kancalı solucan hastalığı olan ankilostomiasis de görülebilir). Endüs­tride kullanılan ve işçilere zararlı olabi­len zehirler ise şunlardır: Arsenik, an-timon^ cıva, kurşun, nikel, fosfor, kar­bon disülfid, karbon tetraklorür (elbise temizleyici ve boyacılarında), katran tü­revleri ve çeşitli ensektisid ve pestisid- ler (böcek ve fare zehirleri). Diğer çok önemli meslek hastalıkları, silikoz, as-bestos, bissinoz, dermatit, krom yarala­rı, tahriş edici kimyasal maddelerin ne­den olduğu kanser, tıpta ve atom araş­tırmalarında, radyoaktif maddelere aşırı maruz kalmanın sonuçlarıdır.
Büyük endüstri dallarının, kendilerine ilişkin tıbbî ve sosyal yardım servisleri vardır. Bunların görevleri, tehlikeyi ön­leyici, işçi ve endüstri ürünlerini kulla­nanları koruyucu (örneğin, yiyecek mad­deleri fabrikalarında) nitelikte olduğu gibi, moral yükseltmeye yönelen endüs-tria psikolojisi uygulamasını da kapsa­maktadır. Gerçekten, bir fabrikanın sağ­lık servisinin başındaki doktorun görevi, sadece işçiyi tehlikeden korumak değil, ayrıca, işçinin organik ve psikolojik sağ­lığını gözeterek, fabrika işverenlerine ve fabrika ürünlerini alıcısına da yardım etmektir.