PANKREAS

PANKREAS. Karın boşluğunun üst bö­lümünde, arka duvara dayalı duran bü­yük bir karışık yapıda bezdir. Temel sal­gısı makta, iç salgısı olan ensülin ise doğrudan doğruya kan dolaşımına katılmaktadır.

Anatomisi: Pankreas, ortalama 15 cm. uzunluğundadır. Büyük bir başı ve uzun bir cismi ve kuyruğu vardır. Başı, duodenum açıklığına uymakta olup, sağ­dadır. Cismi, enine uzanıp, aortu sol böbreküstü bezini ve sol böbreği, böb­rek atar ve toplardamarını çaprazlar. Kuyruğu, dalağa kadar uzanır. Pankreas’ m kanı, dalak, karaciğer ve üst mezenter atardamarından gelmektedir. Cismi boydan boya kateden kanal, bezin çe­şitli lobüllerinden gelen salgıları topla­yıp, duodenuma, safra kanalının açıldığı yerde açılır. Genellikle, duedonuma açıl­madan önce, pankreas kanalı, safra ka­nalıyla birleşir, midenin pilor ucundan 10 cm. kadar uzakta olan duodenum papillasma, bir arada açılır. Bazen be­zin başını boşaltan ikincil bir kanal da vardır.

Görevleri:

1. Dış salgı: Bezin, bir­çok lobülü ufak, asinus adını alan kese­ciklerde sonlanır. Asinus iç yüzünde salgı hücreleri bulunur. Bu salgılar, pan­kreas sıvısı adını alır ve lobüllerin ufak kanallarından asıl pankreas kanalına bo­şalır. Pankreas sıvısı alkalik olup, içinde barsak sıvılarmca çalıştırılan tripsin ve kemotripsin enzimleri, amilaz ve lipaz enzimleri, sodyum, kalsiyum ve potas­yumun klorür ve bikarbonatları vardır. Bu maddeler, yiyeceğin, duodenum ve incebarsakta sindirilmesinde önemli rol oynar.
2. İç salgı: Ensülin.