ATARDAMARLAR

(Arterler). Atarda­marlar, kalpten, oksijenlenmiş kanı, bü­tün vücuda yollayan, duvarları kas ta­bakasıyla çevrili tüplerdir. Atardamar sistemi ufak dallara ayrıldıkça, kan akı­mına karşı direnç artmaktadır. Normal bir kişide, dolaşımın gerekli şekilde sü­rebilmesi için 120 mm. cıva basıncı de­ğerinde bir kan basıncına gerek vardır; öyle ki, bir atardamar kesildiğinde, kan fışkırır. Atardamarların en ufak uç dal­ları, arteryol adını alır ve bunlar, kılcal damarlar aracılığıyla, toplardamar siste­miyle devamlıdır. Atardamar sisteminin dalları arasında çok sayıda anastomoz (ağızlaşma) vardır. Bundan ötürü, bir atardamarın tıkanması, onun kanlandır­dığı bölgenin beslenmemesine işaret et­mez; dolaşım, bu ağızlaşmaların sağladığı yan geçitlerle sürer. bkz. Kan Dolaşımı.

Atardamarların Ve Toplardamarların Görevleri Nelerdir ?

Atardamar ve toplardamar vücudumuzun kan taşıyan başlıca damarlarıdır. Atardamarlar (arterler) kalpten aldıkları temiz kanı dokulara götürür, toplardamarlar ise kirlenen kanı toplayıp kalbe getirir.
Ana atardamarlar sol karıncıktan çıkar, kollara ayrılarak bütün vücudu dolaşır. Organlara ulaşınca incelir, yüzlerce dala ayrılır, besleyeceği dokulara varınca kılcal damarlar haline gelirler. Organlardan (kas, ciğer, deri vb.) geçerken kandaki besleyici maddeleri bırakırlar. Besleyici kanı alan organlar, toplayıcı kılcal damarlara kanı kirlenmiş halde verirler.

Toplayıcı kılcal damarlar gittikçe kalınlaşarak kalbe yaklaşırlar ve sağ kulakçığa ulaştıklarında ana toplardamar halini alırlar.Atardamarlar kalp gibi çarpar. Çeperleri düz, kaygan olduğu için kanı hızlı ve kuvvetli şekilde pompalar.Toplardamarlar daha geniştir. Atardamara göre daha çok kan taşırlar ve bu kanı daha az bir basınçla, daha yavaş olarak kalbe ulaştırırlar.