BÖBREK TAŞI (Nephrolithiasis)

Be­lirtileri, sancı ve idrarda kan görülmesi-dir. Böbrek pelvisinde duran çok iri bir taş dahi, belirtisiz olabilir, fakat ürete-re geçen ufak bir taş, teşhiste yanılma-yacak nitelikte şiddetli sancı ve ağrı uyan­dırır. Büyük taşlar, böbrekte kronik il­tihaba yol açarak, bel ağrısına neden olabilirler; fakat genellikle röntgen filmi çekilene kadar bunlar teşhis edilemeye-bilir.
Tedavi: Böbrek sancısı, atropin ve morfin enfeksiyonlarıyla hafifletilebilir ve taş, mesaneden dışarı atılıp da geride diğer taşların kalmadığı hallerde bu san­cı tekrarlamaz. Ancak, taşın oluşmasına neden olan vaka, ileride yeni taşların yapımına ve böylece sancıya yol açabilir. Bundan ötürü, böbrek sancısı vakaları iyi incelenip etkeni ve artakalan taşların varlığı iyice araştırılmalıdır.
Bazı hallerde, üretere geçmiş olan taş­lar, mesaneye ilerlemeyip, üreterin me­saneye girdiği noktada dururlar ve bu durumlarda bunların sistoskop veya ameliyatla yerlerinden oynatılmaları veya alınmaları gerekir. Böbrek pelvisinde teşhis edilen büyük taşlar, böbreğin tü­münü almadan da, ameliyatla çıkarıla­bilir ve burada temel olan, işleyebilen böbrek bölümlerinin korunmasıdır. Ba­zen, özellikle her iki tarafta da bulun­dukları hallerde, çok büyük taşlar yer­lerinde bırakılır, çünkü ameliyatla, çok az kalmış işleyebilir böbrek kısımları da zedelenebilir.
Son yıllarda böbrek taşı olan, fakat ameliyat edilemeyecek hastalarda (kalp yetersizliği, çok yaşlılık vb. gibi neden­ler) ultrason dalgalan ile taşları bombar­dıman etmek ve parçalamak yöntemleri geliştirilmiştir. Halen gelişme halinde olan bu uygulamalarla belki de yakın bir zamanda pek çok böbrek taşı ame­liyat edilmeden eritilebilecektir.