GERİYATRİ

GERİYATRİ (Jeriyatri). Yaşlılık hasta­lıkları ve sorunlarıyla uğraşan tıp dalı­dır. Kelimeyi 1909 yılında ilk ortaya atan, New Yorklu Dr. I. L. Nascher’ dir. Bu doktor, yaşlılığın kaçınılmaz ka­bul edilmesindense, geciktirilmesi yö­nünde uğraşılması gerektiğini ortaya at­mıştır. II. Dünya Savaşı sonrasına kadar bu sorun ciddiye alınmamış, fakat savaş sonrası, artmış olan yaşlı nüfusun da sorunları gittikçe göze batar olmuştur. Yaşlılık, özellikle, endüstriyel toplum­larda sorun olmaktadır, çünkü, verimi azalan ihtiyarlar, burada maddi yük ka­bul edilmektedir. Yaşın getirdiği organik ve zihinsel değişiklikler, yavaş gelişmek­te ve kişiye göre farklar göstermektedir: Kırsal kesimde ise kollektif toprak işlerin­de yaşlılara da bir çalışma imkânı doğ­maktadır. Doksanında genç görünenlerle ellisinde yaşlananları hepimiz biliriz. Ge­nellikle yaşlılığa bağlı zihin değişiklikleri, beyin dokusunun, beyin atarlarının dara-lıp, esnekliklerini kaybetmelerinden ötürü, iyi beslenmemesine dayanır. Yakın olay­ların hatırlanması güçleşir, buna karşı­lık çok eski anılar canlı kalır. Kişinin duygusallığı arttığından, sık sık gözleri yaşarır ve öteden beri var olan alıngan­lık vb. gibi özellikleri abartmalı olur. Aşın hallerde, toplum düzenine ilgi kay­bolduğundan, ihtiyarın pis olduğu, idrar ve dışkısını kaçırdığı görülür. Bu du­rumlar, yalnız yaşayan ve yetersiz bes­lenenlerde, daha da belirginleşir. Yaşlı­lıkta, vücutta organik değişiklikler ol­makla beraber, asıl rahatsızlık, sosyal ilişkilerin kesilmesinden doğar. Bundan ötürü, yaşlı kimseyi yaşama bağlayabil­mek için bu tür ilişkileri kuvvetlendir­mek gerekir, bkz. İatrojen Hastalıklar.