GASTRİT

Gastrit, mide İltihabı anlamına gelir.
Gastrit aslında mide mukozasının bir tür yanmasıdır. Bu farklı faktörlerin meydana getirdiği ikaz neticesinde beyaz kan hücrelerinin mukozada birikmesi manasına gelir. Gastrit hastalığı akut ya da kronik olabilir.Yani kalıcı ya da geçici olabilir.

GASTRİTİN NEDENLERİ

Helicobacter pylori (HP) :
Kronik gastritin en fazla görülen sebebidir. HP olarak adlandırdığımız bu bakteri ağız yoluyla alınarak midede yerleşen ve burada gastrit olarak adlandırdığımız bir iltihap oluşturan, spiral şeklinde bir çeşit bakteridir. Mide mukozasını örten mukus tabakasının altında iyice yerleşerek mide asidinden ve diğer faktörlerden korunarak burada yaşamaya devam eder. HP hem salgıladığı toksinlerle hem de vücudun bakteriye karşı oluşturduğu immun yanıt neticesinde meydana gelen kimi maddelerle mukus tabakasını zayıflatarak mide mukozasını asit ve başka saldırgan faktörlere daha da duyarlı bir hale getirir. Gelişmekte olan ülkelerde çoğunlukla çocukluk döneminde alındığından tedavisi yapılmazsa mide mukozasında yaşam boyu süren bir kronik iltihaba neden olur. Yaşlı popülasyonda daha fazladır ve toplumumuzun yüzde 80’inin bu bakteriyle enfekte olduğu tespit edilmiştir. HP enfeksiyonu midede ülser oluşumunda önde gelen etkenlerden biri olarak kabul edilmekle beraber bu bakteriyle enfekte olan insanların tümünde ülser meydana gelmesi ve son yıllarda sürekli artan oranlarda HP negatif ülserlerin saptanması ülser oluşumunda HP yanında bunların dışında başka etkenlerin de etkili olduğunu tahmin edilmektedir.

Günümüzde HP enfeksiyonun sebep olduğu anlaşılan hastalıklar biçiminde meydana gelmektedir. HP Dünya Sağlık Örgütüne göre 1. derece kanserojen etkenler arasında kabul edilmiştir. Bakterinin midede varlığı endoskopik biyopsi, ürenefes testi ve kan ve dışkıda antikor ve antijen aranması gibi testlerle ortaya çıkarılabilir. Midede HP varlığı saptanan hastalarda bazı özel ilaç rejimleri kullanılarak bakteri mideden temizlenir. Bu tedavinin etkinliği maalesef yüzde yüz değil %80-85 civarındadır.

Aspirin ve antiromatizmal ilaçlar :
Bu çeşit ilaçlar mide mukozasındaki koruyucu mekanizmaların zayıflamasına yol açmak suretiyle mukozanın asit ve diğer saldırgan etkenlere karşı hassasiyetini artırırak gastrit meydana getirir. Oluşan gastrit herhangi bir belirti vermeden sezsiz geçirilebileceği gibi ülser kanama gibi komplikasyonların oluşumu ile birlikte de devam edebilir.

Otoimmun gastrit :
Vücudun bağışıklık sistemi kimi durumlarda yanlışlıkla kendi doku ve organlarına karşı aktif hale gelebilir ve bu doku ve organları hasarlayıcı maddeler ve hücreler meydana getirebilir. Hipotiroidi , Sjögren sendromu, romatoid artrit, lupus bu çeşit hastalıklar içinde sayılabilir. Mide mukozasındaki birtakım hücreler de immun sistemin hedefleri arasında olabilir ve bu durum kronik gastrit ve mide mukozasında asit salgılayan hücrelerin kaybı ile giden bir rahatsızlığın meydana gelmesine neden olur. Bu hastalarda mide asidinin azalması yanında vücutta demir ve B12 vitamini eksikliğine bağlı kansızlık da oluşur ve bu durum otoimmun gastrit ve pernisiyöz anemi olarak isimlendirilir. Bu çeşit midelerde hayatın ilerleyen dönemlerinde mide kanseri oluşma ihtimali normal insanlara göre artmıştır.

Alkol :
Alkol mide mukozasında hasar meydana getirebilir. Alkol abartılmadığı sürece ve aç karına içilmezse mide mukozasında ciddi bir zarar vermesi beklenmez.

Hipertrofik gastritis :
Midenin iç yüzünü kaplayan mukozal kıvrımların inflamasyon sebebiyle genişlemesi akabinde meydana helen gastrit hipertrofik gastrit olarak isimlendirilir. Bu çeşit gastritin bir türü Menetrier hastalığı olarak bilinir. Mide mukozasından aşırı protein kaybı neticesinde kanda protein seviyesi azalır ve ödem meydana gelir.

Gastritin Belirtileri Nelerdir:

Gastritin belirtileri geçici ya da sürekli oluşuna göre farklılıklar gösterir. Akut yani geçici gastritte karnın üst bölümünde ağrı, gaz, geğirme, yanma, ekşime,bulantı ve kusma gibi belirtiler oluşurken kronik yani sürekli, kalıcı gastritte ise ağrı daha az olup yemek yedikten hemen sonra şişkinlik ve dolgunluk hissiyatı, çabuk doyma, mide bulantısı, geğirme, iştahsızlık ve ağızda pis tat gibi yakınmalar daha çok görülür. Kronik gastritte ağrı arttığında gastrit zemininde ülser ya da bunun dışında diğer hastalıkların gelişmiş olabileceği ihtimali göz önünde bulundurulur. Aspirin ve antiromatizmal ilaçların kullanımı akabinde meydana gelen akut gastritte gizli ya da açık kanama görülebilir.

Gastrit Nasıl Tedavi Edilir?

Gastritin tedavisi gastritin nedenine göre farklı şekillerde yapılır. Genellikle mide asidinin çeşitli yöntemlerle azaltılması gastrit şikayetlerinin azalmasını sağlar. HP pozitif bulunan durumlarda bakterinin temizlenmesine yönelik en az 2 antibiyotik içeren bir ya da 2 haftalık tedavi yapılır. Aspirin ve buna benzer ilaçlar kullanan kişilerde bu ilaçların artık alınmaması ya da kullanım gerekliliğinin gözden geçirilmesi gerekir. Daha özel gastrit türlerinde ve komplikasyon gelişen durumlarda nedene ve meydana gelen komplikasyonlara göre tedavi metodları uygulanır.

Gastrit, Ülser, Reflü gibi hastalıklar endoskopi ile teşhis edilir. Aşağıdaki videoda bu hastalıklarla ilgili olarak ayrıntılı bilgiler alabileceksiniz. Lütfen videoyu sabırla sonuna kadar izleyin.