PARKİNSON

Parkinson hastalığı sıklıkla 50 yaş ve üzerinde ortaya çıkan, hareketlerde yavaşlama ve istirahat sırasında ortaya çıkan titreme gibi bulguları olan ilerleyici, kronik bir hastalıktır P arkinson’da ortalama başlangıç yaşı 60 yaş ve üzeri olmakla beraber, ilk yakınma ve bulgulan 40 yaş altında başlayan hastalarda vardır. 60 yaşında görülme sıklığı yaklaşık % l’dir. Bu oran ilerleyen yaşla beraber artar. Ancak Parkinson hastalığı yaşlanmanın mutlak bir sonucu değildir. İnsan ömrü uzamaktadır. Buna bağlı olarak her geçen yıl dünyadaki Parkinson hastası oranı toplam nüfusa göre artmaktadır. Parkinson hastalığı her iki cinste eşit oranda ortaya çıkar.
Parkinson hastalığı temelde hareketin başlatılması ve düzenlenmesinden sorumlu önemli bir beyin bölgesi olan bazal ganglionlar’ın bir parçası olan substantia nigra denen yapıdaki, nöron denen beyin hücrelerinin ilerleyici kaybı sonucu ortaya çıkar. Kayba uğrayan hücreler ilişki kurduklan diğer hücrelere bilgi akışını sağlamak için dopamin denen kimyasal bir maddeyi aracı madde (transmitter) olarak kullanan hücrelerdir. Bu hücrelere dopaminerjik hücreler denir. Bu hücrelerdeki kayıp aslında insanların tümünde genç yaştan itibaren başlamaktadır.
Bu kayba beynin yüksek oranda tolerans gösterme özelliği vardır. Hücre kaybının % 80 ve üzerine çıktığı durumlarda Parkinson hastalığı bulgulan ortaya çıkar. Her bireyde hücre kaybı aynı hızda olmamaktadır. Hücre kaybının normalden hızlı olduğu bireylerde Parkinson hastalığı ortaya çıkar. Bazı bireylerde nörodejenerasyon denen bu sürecin neden diğerlerine göre daha hızlı olduğu henüz net olarak açıklanamamıştır. Özellikle 40 yaş ve öncesi yakınmalan başlayan genç Parkinsonlularda genetik yatkınlığın rolü olduğu düşünülmektedir. 50 ve 60 yaş sonrası Parkinson hastalığı bulgulan ortaya çıkan hastalarda da bir genetik yatkınlık olasıdır. Bunun dışında kuyu suyu içmek, böcek öldürücülere maruz kalmak vb. çevresel faktörlerin etkili olabileceği iddia edilmişse de, bu iddiaların hiç biri kanıtlanamamıştır. Çevresel faktörlerin etkili olabileceğine dair tek gerçek kanıt, bir çeşit sentetik uyuşturucu olan MPTP kısa adıyla tanınan maddeyi kullananlarda kısa süre içinde Parkinson hastalığı ortaya çıkmasıdır. Bu madde, halen ilaç etkilerini değerlendirebilmek için hayvanlarda deneysel Parkinson hastalığı oluşturma amacı ile kullanılmaktadır. Parkinson hastalığı gelişimini engellediği ya da geciktirdiği öne sürülen nikotin kullanımı (sigara içimi) ile ilgili iddiaların doğruluğu kanıtlanabilmiş değildir