Sağlıklı ve Dengeli Beslenme Nasıl Sağlanır?

insan vücudunun normal çalışabilmesi, sağlıklı ve düzenli bir yaşam için gerekli olan enerjiyi besinlerden sağlar; ancak, her insanın da aynı mik­tar enerjiye ihtiyacı yoktur. Demek oluyor ki, her kişinin kendisine göre günlük enerji ih­tiyacı vardır. Birisi için normal ve yeterli olan enerji, diğer bir kişi için çok veya az olabilir. Şu halde, kişinin günlük enerji ihtiyacı, o kişinin boyuna, kilosuna, günlük yaşamına, iş ve çalışma haya­tına göre hesaplanır.

Enerji açısından yetersiz bir beslenme, insanı yal­nız zayıflamaya değil, aynı zamanda birçok komplikasyonlara ve hastalıklara götürür. Beslenme yetersizliği ani ve birden başlarsa, örneğin bir açlık grevine başlan­dığında, kısa zamanda ağır bir tablonun ortaya çıkması­na sebep olur. Diğer taraftan, beslenme yetersizliği ne kadar zararlı ise, aşırı beslenme ve enerji fazlalığı da o kadar zararlıdır. Çünkü, aşırı beslenme kişiyi şişmanlı­ğa götürür. Ne var ki, aşırı beslenme, bilerek veya bil­meyerek, iki şekilde yer alabilir.
saglikli-beslenme
Birincisi, vakitli vakitsiz her şeyden fazla miktarda yemekle meydana gelebilir, ikincisi ise, bazı yemekleri diğerlerinden ‘fazla yemekle kendini gösterir, örneğin, fazla yağlı veya fazla şekerli maddeler yenerek. Her iki şekilde aşırı beslenme evvela şişmanlığa ve sonra da, da­ha önce de belirttiğimiz gibi çeşitli zararlara ve hasta­lıklara neden olur.

Şu halde, dengeli beslenme deyince, konuya geniş bir açıdan bakmak gerekir. insan vücudunu bir fabrikaya veya bir otomobile benzetmiştik. Bir fabrikanın enerji dışında diğer temel maddelere veya bir otomobilin yürüyebilmesi için nasıl yalnız benzine değil aynı zamanda yağ ve suya da ih­tiyaç varsa, vücudun tüm fonksiyonlarını normal olarak yapabilmesi için de yalnız enerji yeterli değildir, daha birçok kalori vermeyen ve sözünü ettiğimiz vitaminlere ve minerallere de ayrı ayrı ihtiyaç vardır. Nitekim, den­gesiz ve yetersiz beslenmenin uzun sürdüğü bölgelerde, savaşlarda veya ülkelerin ekonomik sıkıntılarında, gerek çocuklarda ve gerekse yetişkinlerde çeşitli hastalıkla­rın meydana geldiği görülmüştür.

Daha önce de belirttiğimiz gibi enerjiyi, değişik oranlarda olmak, üzere, üç ana besin grubu (proteinler, karbonhidratlar ve yağlar) sağlar. Bu görüşe göre, bir insanın devamlı olarak günlük enerji ihtiyacını bunla­rın birinden veya ikisinden karşılamak ve diğer grup ve­ya gruplardan almamak teorik (nazarî) olarak mümkün görülürse de, yapılan çalışmalar ve araştırmalar bunun çok yanlış ve hatta zararlı bir uygulama olduğunu ka­nıtlamıştır. Örneğin, gerektiğinden fazla karbonhidrat ve özellikle şeker alınması şişmanlığa ve şeker hastalığına neden olurken, yağların fazla alınması da yine şişman­lığa, safrakesesi hastalığına ve damar sertliğine sebep olmaktadır. Şu halde, günlük gerekli kalori ihtiyacı orantılı olarak her üç ana gruptan sağlanmalıdır.

Bugün modern beslenme tekniğine göre, normal ve dengeli bir beslenme için enerji ihtiyacı, azar da olsa üç ana gruptan karşılanmalıdır. Bilginlere göre, sindirimin normal olabilmesi, organ ve sistemlerin fonksiyonlarını tam yapabilmeleri için, değişik oranlarda da olsa, her üç ana gruptan yiyecekler, beslenmede yer almalıdır. Yine bu bilginlere göre, normal bir kişinin günlük kalori ih­tiyacının % 15’ini proteinlerden, % 60’mı karbonhidrat­lardan ve %% 25’ini de yağlardan sağlanmalıdır.

Bununla beraber, zayıflama rejimlerinde —kuşku­suz şişmanlık derecesine göre — veya şeker, kalp, da­mar, karaciğer veya böbrek hastalıkları gibi özel rejim­ler, gerektiren hallerde bu oranlarda değişikliklerin yer almaları normal ve zorunlu kabul edilmektedir.

Yağlar ile ilgili bir noktayı açıklığa kavuşturmak gerek. Bazı insanlar sabah kahvaltılarında veya öğlen veya akşam yemeklerine başlarken (ki bu gelenek da­ha ziyade lüks lokantalarda yer almaktadır) tereyağı yemezler ve kendilerinin yağ yemediklerini sanırlar ve savunurlar. Oysa, bu kişiler, yağ almaktadırlar. Şöyle ki, gözle görünmeyen yağlar etlerin ve balıkların lifleri arasında mevcuttur, kuşkusuz değişik oranlarda. Ayrı­ca, tencerede pişirilen pilav ve çeşitli sebze ve yemekler, tavada kızartılan etler, balıklar ve patates tahminin üs­tünde yağ çekmişlerdir hazırlanırlarken.

Ayrıca, süt, peynir, fındık, fıstık ve ceviz gibi birçok yiyeceklerde ve içeceklerde değişik oranlarda yağ vardır.
Kalori veya enerji sağlayan gıdaların üç ana gru­ba ayrıldıklarını ve bu gruplara ayrümalarındaki esa­sın da, gıdalar içinde her ne kadar değişik oranlarda ol­mak üzere (protein, hidrokarbon ve yağ) mevcut ise de bu bileşimde en yüksek oran hangi gruptan ise, yiye­cek veya içeceğin o gruba dahil edildiğini söylemiştik. Ne var ki yiyecek ve içeceklerin bu üç ana gruba ayrılması bilimsel açıdandır ve bileşimindeki orana göredir. Oy­sa, gerek pratik bakımdan ve gerekse halk arasında yi­yecekler ve içecekler iki ana gruba ayrılmışlardır. Bun­lar:

1) Hayvansal gıdalar ve
2) Bitkisel gıdalar, diye.

Bu ayırımda kriter veya ölçü ise şudur: Bir yiyecek ve içeceğin kökeni hayvansal ise, hayvansal gıdalar gru­buna, bitkisel ise, bitkisel gıdalar grubuna dahil edil­mişlerdir.

Diğer taraftan, bu üç ana grup yani proteinlerin, karbonhidratların ve yemeklik yağların dışında kalan, her ne kadar kalori sağlamasalar da yaşam için çok zo­runlu olan diğer iki gruba gelince: Yani vitaminler ve mineraller ne olacak? Daha Önce de belirttiğimiz gibi bu çok önemli iki grupta yer alan vitamin ve mineral çe­şitlerini yiyeceklerden ve içeceklerden almaktayız. Şu halde bunlar da hayvansal veya bitkisel kökenlidirler, işte bu bakımdan tüm yiyecekler ve içecekler «Hayvan­sal Besinler» ve «Bitkisel Besinler» diye iki gruba ay­rılmaları genel olarak kabul edilmiştir. Birçok yayın­larda ve kitaplarda bu ikili sınıflama kullanılmaktadır.

Hayvansal Gıdalarla Bitkisel Gıdalar Arasında Ne Fark Vardır?

Genel olarak, hayvansal kökenli gıdaların sindirimi nispeten daha kolaydır. Bununla beraber, bitkisel yiye­cekler de yaşam için zorunludur. Bitkisel yiyeceklerin arasında sindirimi kolay olmayan ve selüloz denilen lifli ve posa bırakan madde vardır. Ancak, buna da ihtiyaç vardır. Bunlar sindirim borusu ve özellikle kalın bağırsakların hareketleri için zorunludur. Bunların azlığı ve­ya yokluğu kabızlıka neden olur. Bu itibarla, günlük yi­yecekler arasında bir miktar posa bırakanların da bu­lunması yararlı ve çok önemlidir. Posa bırakanlar ara­sında bazı meyveleri, sebzeleri, marul, salatalık ve hı­yar gibi yiyecekleri sayabiliriz.

PAYLAŞ
Sağlıklı ve Dengeli Beslenme Nasıl Sağlanır? Konusuna 53 Yorum Yapıldı
  1. beslenme tavsiyeleri dedi ki:

    bence çook guzel beyendım ben

  2. umut dedi ki:

    sena sağol senin yazdığını yazdım çünkü daha kısa

  3. umut dedi ki:

    kısa olsaydı daha iyi olurdu

  4. umut dedi ki:

    ödev vermişlerdi onun için araştırdım güzel ama çok uzun çeyreğini yazdım

  5. selin nur dedi ki:

    çokkkkkk uzun yaa ben bunu nasıl yazıyım biraz da kısa yazsalar biz bunu defterimize yazacağız yani yaa

  6. sena dedi ki:

    Sağlıklı beslenme yeterli ve dengeli beslenmedir.Vücudumuzu oluşturan hücrelerin düzenli ve dengeli çalışması için besin öğelerinden yani yağlar, karbonhidratlar, proteinler, vitaminler ve minerallerden yeterli miktarda almalıyız. Vücudumuzun tüm besin maddelerine ihtiyacı vardır. Tek taraflı beslenmek yani sadece protein veya karbonhidratla beslenmek yanlıştır. Dengeli beslenerek vitaminler, mineraller ve lifler gibi önemli besin maddelerinden de almış oluruz.SAĞLIKLI BESLENME

  7. şahsenem dedi ki:

    ya valla performans ödevim için lazımdı bnde yazdım süper yha öğretmenim bana 100 verdi

  8. sena nur dedi ki:

    çok güzel öneriyorum bence sizde bundan yararlanın

  9. sena nur dedi ki:

    bence çok güzel performans ödevime yaradı hepsini 1 saate yazabildim

  10. irem yılyıldız dedi ki:

    bence anlamlı ve guzel dosyalarımın arasına ekledım arkadaslar

  11. aleyna dedi ki:

    neden kısa ve öz yazılar yazmyrsnz.

  12. şirin dedi ki:

    ben bunu yazana kadarrrrrrr ………….. çokkk ama çok uzun yaaaaaaa :[

  13. oguzalp dedi ki:

    bence güzel degil çünkü annem bunların hepsini bana yazdırdı bundanda hiç hoşlanmadım

  14. sago dedi ki:

    ben bunun hepsini yazdim 3 sayfa aldı ama çok anlamlı

  15. zeynep dedi ki:

    bence dengeli beslenme çok iyidir yani çocuklar dünyadaki bütün çocuklar dengeli beslenmek zorunludur bunun için dengeli beslenmek çok ama çok iyidirrrrrrrrrr

  16. gfjfdyj dedi ki:

    süper bi site

  17. zrtdu dedi ki:

    bencede çok sıkıcı hem butür sitelere ödevlerden dolayı çocuklar giriyor kısa ve öz bigi veremezmisiniz çok yanlış

  18. esra dedi ki:

    of yemek yemekten nefret ediyorum şimdide ödevimiz dengeli beslenmek çoqqq sıqıcı 🙂

  19. zeynep berfin dedi ki:

    bulamadım bunun için almak zorunda kaldım en mantıklısı bu çünkü:D

  20. zeynep berfin dedi ki:

    çok güzel bir yazı ancak benim istediğim sağlıklı ve dengeli beslenme nedirdi bunun için çok üzüldüm

  21. burçin dedi ki:

    assında daha fazla bilgi olsaydı daha iyi olurdu bukadar bilgi neye yetecek yaa neyse yinede güzel ellerinize sağlık.:)))

  22. hüseyin dedi ki:

    çok güzel ama hepsini yazamadım süperrrrrrrrrrr

  23. UMUTCAN KÖŞKER dedi ki:

    TEK KELİMEYLE HARİKA

  24. ahmet dedi ki:

    tek kellimeyyle mikemmel bir site :d

  25. selinnnnnn dedi ki:

    çok teşekkürler performans görevimi sonunda yapabildimmmmmmmm

  26. cahide dedi ki:

    ben yanlış söylemişim ben onu başka ödev sandım benim dedim buymuş okumassam yazıları tabi böyle olur

  27. cahide dedi ki:

    bence hiç güzel deyil benim dediyim bu diyildi saçma sapan şeylerle ugraşıp benim sinirimi bozmayın ödevim varrrrrrrrrr bunu okulda dosyama koyicam

  28. sevde dedi ki:

    bence bu sayfa ödevler için çok iyi

  29. zehra dedi ki:

    yazı çok ama ben yarısından onu yazarım çünkü bu benim performans ödevim bunu yazana çok teşekkür ederim

  30. ilayda dedi ki:

    çok güzel teşşekkürlerrrrrr (-_-) xD

  31. saliha dedi ki:

    cok güzel şeyle r söylemissiniz bu siteyi kuranlara teşekkür ederim

  32. metginsin65 dedi ki:

    ben hepsini okdum aklımda kalanları yazdım:D güzel tşkr ederim

  33. metin dedi ki:

    dengeli beslenmek güzel ama ben yapadım dengeszi beslenemedim biraz kilolu oldum yani şişkoo) 😀

  34. hazal dedi ki:

    ya hepsini okudum ve yazdım inanabiliyomusunuz

  35. murat dedi ki:

    gerçekten iyimiş benimde bunla ilgi bi ödevim vardı saol çok işimi gördü

  36. ayşe dedi ki:

    yazı puntosu büyük olsaydı ve resimlerle içerik desteklenseydi daha ilgi çekici olurdu her öğrenim kademesine hitap etseydi daha ii olurdu

  37. fadime dedi ki:

    bencede iyi olmuş yazıyı yazanlara thanks ettim

  38. buse dedi ki:

    bence çok güzel ve çocuklar yararlanabilir orlardan .Bana göre çokkkkkkkkkkkkkkkkk güzelllllllll olmuşşşşşşşşşşşşşşşşş??*?

  39. papatya_irem dedi ki:

    bence güzel ama çok fena uzun hem ben bu kadar şeyi deferime yazamam… hepsini okumadım ama güzel bir şeye benziyor…

  40. irem_cakir dedi ki:

    okumadım ama hem çok uzun hemde güzel bir şeye benziyor dimi arkadaşlar

  41. çok güzel ama yorucu emin dedi ki:

    kim yazmışsa güçlükle yazmıştır

  42. ilayda sezen dedi ki:

    bence çok güzel. çünkü hem anlamlı hem de betimlemesi güzel

  43. mesut dedi ki:

    üzerinde biraz daha çalışmanız gerekli yeterli değil.

  44. damla dedi ki:

    bence hiç güzel değil bide çok uzun kim yazmışsa çok salakça yazmış

  45. melek_fatos dedi ki:

    dengelı beslen hep o zaten ıcım dısım dengelı beslenme oldu hee ne kadar muhım mıs buda :):)

  46. mert dedi ki:

    süper bişey görür görmez sevindim sonunda fen uğraşlarım bitti bura çok güzel çok asolun burayı yazdığınız içinxD

  47. melis melisa çelik dedi ki:

    yani güzelde çok uzun okuması 2 saat suruyo ya yazması düşünemiyom ay vallaha

  48. tugce dedi ki:

    benım bıraz zayıfolmamınnedenı dengelı beslenmemek cunku her seyden yetırı kadar yemıyorum

  49. beyda dedi ki:

    herşeyden yetteri kadar almaya deneli ve sağlıklı beslenme denir.ayrıca denglibeslenmrnin diyr adı diyettir bu bilgiyi diger arkadaşlarımda öğrenmesini istedim.:D(l){}[]

  50. Şamil dedi ki:

    yaw kardesim ben bunu anlamadım dengeli benslenmeyecem bundan sonra hocayada kızıyom zatenn

  51. seval karademir dedi ki:

    BEN KAYIŞDAGI ARİF PAŞA İLK ÖGRETİM OKULANA GİDİYORUM ŞUBEM 5/E ögretmenimin adı ve soyadı ERGİN ŞAHİNTAŞ ögretmenimiz bize ödev verdi bende bunun hepsini yazmasam bile yarısını yazdım buyazıyı yazdınız için teşekür ederim BAYYYYYYYYY BAYYYYYYYYYY

  52. aysun dedi ki:

    bence çok güzel hepsini yazamasam bile yarısını yazdım vede çok anlamlı …………………………….

  53. şeyma dedi ki:

    ben bunu defterime yazmak iin araştırmıştım fakat bu kadar yerim yok o yüzden beğenemedim başka bişey demiyorum.

Sayfa başına git