Uyku ilaçları

Uyku İlaçları

Asıl hedefi beyne etki ederek normal özelliklerde bir uykunun sağlanması ve sağlanan bu uykunun kişinin yeteri kadar dinlenmesini sağlayacak nitelikte devam ettirilmesi olan tıpta hipnotik adı verilen uyku ilaçlarından beklenen daha uzun süre, derin ve kesintiler yaşanmadan uyunması, kişinin erken uyanma sorunu varsa bu sorunun ortadan kaldırılması ve bu uykunun daha kaliteli ve dinlendirici tesirinin bulunmasıdır. Yalnız, gün içerisinde sürekli uyuklama hali, bilinçte bulanıklık, refleks zayıflaması gibi birçok yan etki de meydana getirebilen uyku ilaçlarının yalnızca uyku konusunda tesir edeni yoktur ve her bir uyku ilacı beyni değişik şekillerde etkilemektedir.

Uyku İlaçları

Kimyasal yapılarına bakıldığında uyku ilaçları iki ana kategoride incelenebilir:

Barbitüratlar ve diğer yatıştırıcı ilaçlar:

Sinir sisteminin daha az uyarılmasını sağlayarak etki eden barbitüratlar uykusuzluk sorun bulunan hastaların daha kısa sürede uykuya dalmasını sağlar, uyku süresinde bir değişiklik gerçekleşmesi beklenmemektedir.

Aslında uykusuzluk çeken insanların tedavisinde oldukça güçlü bir etki gösteren barbitüratların kullanımı birtakım nedenlerle günümüzde azalma göstermiştir. Bu nedenler:

İlacın kolaylıkla bağımlılık yaratma özelliği.

· Sürekli kullanım durumunda giderek etkisiz kalan ilacın etkili olmasını sağlamak amacıyla daha fazla alınması gerekmesi ve bunun da bağımlılığı ve zehirlenmeyi tetiklemesi.

· Sürekli alınmakta olan ilacın birden kesilmesiyle yüksek ateş, titreme, bilinçte bulanıklık ve kasılma nöbetleriyle kendini gösteren ağır ilaç yoksunluğu durumu oluşturması.

· Alkol bağımlıları, yaşlılar, böbrek yetmezliği, karaciğer ve solunum sistemi rahatsızlıkları olan kişiler barbitüratlardan kullanmamalıdır. Bu nedenle bu ilacın kullanım alanı oldukça daralmaktadır.

Benzodiyazepinler:

Bu ilaçlar kişiye uyku veren, kas gevşetici özelliği olan ve bunaltıyı engelleyen özelliklere sahiptirler. Kimi benzodiyazepinler uyku vermesi için kullanılmaktayken kimileri ise bunaltı durumlarında yatıştırıcı olarak alınmaktadır.

Benzodiyazepinlerin barbitüratlara göre birçok üstün özelliği bulunmaktadır:

· Bağımlılığa yol açma riskleri düşüktür, hastaları yoksunluk krizine sokmazlar. Barbitüratlara göre daha güvenli olarak bilinmekle birlikte çok yüksek dozlarda zehirleyici bir nitelik alabilir. Bunaltı tedavisinde alınan ilaçlardan uyku sorunu olan kişiler de faydalanabilir.

Benzodiyazepinlerin kullanımında da bunaltı ve uykusuzluk sorununun atması gibi ters etkiler, ilaç kullanımı bırakıldığında gece uyanmalarının meydana gelmesi, sürekli huzursuzluk ve kalıcı uykusuzluk gibi beklenmeyen etkiler gözlenmiştir.