Nasıl Sağlıklı Olunur?

SAĞLIK. Sağlıklı bir yaşamın gerekli­likleri, herkesçe iyi bilinmektedir: Diş bakımı, dengeli beslenme, yeterli vitamin ve mineraller, gerekli egzersiz, temizlik ve sinirsel gerginlikten kaçınmak. Buna rağmen, modern yaşayış düzeninde, bu kavramlar da değişmektedir. Dengeli, iyi sindirilebilen bir yemeğin gerekliliği ya­nında, dünyanın değişik yerlerinde bu yönde edinilmiş olanak ve kavramları da düşünmek gerekir: Örneğin, bitkisel beslenmeye inananların düşük proteinli yiyecekleri, Eskimo’ların, yüksek mik­tarlarda yağ yemesi, avcı kavimlerin, baş­lıca ete dayanan yiyecek rejimleri ve Latin ırkının yüksek karbonhidrat ve bitkisel yağa merakları…

Bu diyetlerin hepsi uygun görünmektedir. Son yıllar­da, kolesterolü (hayvansal yağları, yu­murta, karaciğer, böbrek vb.) fazla re­jimlerin, koroner tromboza yol açtığı iddia edilmektedir. Koroner hastalıkla, egzersiz azlığı arasındaki ilişki de, belirli bir egzersizi sağlık için gerekliliğini gös­terir, fakat birçok hareket edemeyen ki­şinin uzun yaşadığı da bir gerçektir. At­letlerin yaptığı şiddetli idmanın, sağlıkla ilgisi olduğu söylenemez.

Yıkanmanın yararları, enfeksiyondan uzak durma dışında, süsle ilgilidir; çün­kü, çok az sayıda enfeksiyon, vücuda deri yoluyla girer. Çocuk felci gibi bazı hastalıklar, zayıf kişilerden fazla, sağlık­lıları tutmaktadır, fakat kötü yaşama koşullarının, bronşit, romatizma, badem­cik iltihabı, üst solunum yolları enfeksi­yonlarına yol açtığı da bir gerçektir. İklimden, kendi başlığı altında söz edil­miştir, fakat, iklimin, sağlık koşullarıyla ilgisi çok azdır. Günümüzde hâlâ bazı doktorlar, soğuk ve nemli havanın başlı başına hastalık yaratabileceğine inanmak­tadır; gerçekten, ani ısı değişiklikleri, örneğin, sinüzite yol açabilir. Alkol alış­kanlığı, doğrudan ya da dolaylı olarak hastalık nedeni olabilir (bkz. Alkolizm), fakat orta derecede içen bir kişi, hiç iç­meyenden uzun yaşar.

Gerçekten, saf bir yaşamın, uzun yaşamayla hiçbir ilgisi yoktur. Kabızlıktan, başka bir konuda söz edilmiştir ve diğer hastalıkların be­lirtisi olmaktan öteye, bir önemi yoktur. Ciddi bir hastalığın varlığı dahi yaşam kısaltan yeterli bir neden değildir ve bir­çok doktor, kronik bronşit, bronşiyal astıma ve büyümüş kalpleriyle, ileri yaş­lara kadar yaşamış vakalar tanımakta­dır. Kabul edilmesi gereken bir gerçek de, günümüzün teknikte ileri toplumla­rında, uzun yaşamın, yapı ve kalıtımla ilgili olduğudur: Beslenmeye dikkat et­mektense, kazalardan korunmaya gayret edilmelidir.