Sağlık Sözlüğü – G

GLİSERİL TRİNİTRAT. Kan damar­larının duvarlarında, kasıldıkları zaman damarı daraltan düz kas vardır. Nitritler-le organik nitratlar, vücuttaki düz kas­ları gevşettiklerinden, kan damarlarının kan akımına karşı direncini azaltırlar. Bu özelliklerinden ötürü, adı geçen mad­deler, angina pectoris (bkz.) tedavisinde kullanılırlar: Burada etkileri iki çeşit olup, hem kalbin koroner atardamarla­rında kan miktarını artırır, hem...

GIRTLAK İLTİHABININ Belirtileri: Kuru, gıdıklayıcı ök­sürük, kısık, kalın ses, boğazda keçe-lenme duygusu ve hafif ateştir. Ses tel­leri, kızarmış ve şişmiştir. Tedavi: Ses telleri dinlendirilmelidir. Genellikle, buhar solumak (inhalasyon) ve ılık bir içki yararlıdır. Sigara içmek, durumu hem kötüleştirebilir, hem de aşırı sigara kulanmak, başlı başına la­renjit nedeni olabilir. GIRTLAK İLTİHABI,...

GIRTLAK (Larinks). Bağlarla destek­lenen ve ilişkin kasların yardımıyla hare­ket eden, oldukça sert bir kıkırdak ça­tıdan yapılmıştır. İç yüzünü kaplayan mukoza, yukarda, boğaz mukozası, aşa­ğıda ise trakea mukozasıyla devamlıdır. Boynun ön yüzünde, erkekte dıştan görünen gırtlak çıkıntısı vardır. Larinks'in başlıca görevi olan konuşmayı, ses tel­leri, larinks boşluğunu daraltıp geniş­lettikçe, oradan geçen...

GIDA ZEHİRLENMESİ. Geçmişte, ne­deni gözetilmeksizin, her çeşit ishali ta­nımlamak için kullanılmış genel bir de­yim olan "gıda zehirlenmesi" gerçekte, GIDA ZEHİRLENMESİ bakterilerle bulaşmış besin maddelerinin neden olduğu barsak hastalıklarına ve­rilen addır. Nedeni: Besin maddelerinin aşağıda sayılan bakterilerle bulaşmış olmasıdır: 1. Stafilokoklar: Besin maddesi içinde çoğalıp, koloniler oluştururlar. Bakteri­nin kendisi zararsız olup, salgıladığı...

GERİYATRİ (Jeriyatri). Yaşlılık hasta­lıkları ve sorunlarıyla uğraşan tıp dalı­dır. Kelimeyi 1909 yılında ilk ortaya atan, New Yorklu Dr. I. L. Nascher' dir. Bu doktor, yaşlılığın kaçınılmaz ka­bul edilmesindense, geciktirilmesi yö­nünde uğraşılması gerektiğini ortaya at­mıştır. II. Dünya Savaşı sonrasına kadar bu sorun ciddiye alınmamış, fakat savaş sonrası, artmış olan yaşlı nüfusun...

Kalıtım biliminde, belirgin bir özelliğin kuşaktan kuşağa geçişini kon­trol eden faktöre verilen addır. Son yıl­larda, bir organizmanın yapı proteinle­rinin durumu ve hücrelerinin yapısının, deoksiribo nükleik asit adlı kimyasal madde aracılığıyla dölden döle aktarıldığı öğrenilmiştir. Buna göre, genin, bu çok uzun spiral şekilli deoksiribo nük-leik asit (D.N.A.) molekülünün, kalıtım­la ilgili bir...

Orta ya­pılı bir kadm için 12.5 kiloya kadar bir ağırlık artışı bugün normal sayılmakta­dır. Bir zamanlar "doğru" kabul edilen daha sınırlı rejimlere uymaya çalışmak kadının sağlığı yönünden yararlı değildir ve ölçüyü aşması durumunda birçok ka­dının gereksiz bir kaygı, mutsuzluk ve suçluluk duygusu duymasına yol açar. Ağırlık artışı, 12.5 kiloyu aştığı...

GEBELİK (Gestasyon). İnsanda, ortala­ma gebelik süresi 274-280 gündür. Ge­beliğin ilk işaretleri, âdetin kesilmesi, memelerin büyümesi, sabah veya akşam bulantıları ve sık idrar etmektir. Üçüncü ayda meme uçları ve çevrelerindeki renk­li bölge koyulaşır ve 18'inci hafta ci­varında fetus'un hareketleri hissedilir. Üçüncü aydan itibaren gebe rahim, ka­rın duvarından hissedilebilir. Bununla birlikte, bu...

GASTROSTOMİ. Midenin, karın dış du­varına açılması ameliyatıdır. Buna, ye­mek borusunun tümör veya benzeri bir engelle tıkalı olduğu hallerde başvuru­lur. Geçmişte, evlerde kireçkaymağı, kostik soda, mineral asitler gibi tehli­keli yakıcı zehirlerin kullanıldığı devir­lerde, bu maddelerin yanlışlıkla ya da intihar amacıyla yutulmasına sık rastlan­dığından, hastanın yiyecek alabilmesi ancak gastrostomi ameliyatıyla mümkün olurdu....

Gastrit, mide İltihabı anlamına gelir. Gastrit aslında mide mukozasının bir tür yanmasıdır. Bu farklı faktörlerin meydana getirdiği ikaz neticesinde beyaz kan hücrelerinin mukozada birikmesi manasına gelir. Gastrit hastalığı akut ya da kronik olabilir.Yani kalıcı ya da geçici olabilir. GASTRİTİN NEDENLERİ Helicobacter pylori (HP) : Kronik gastritin en fazla görülen sebebidir. HP olarak...

GARGARA. Yutmamak koşuluyla, bo­ğazın arka bölümünün temizliğinde kul­lanılan çeşitli maddelerdir. Bunlar, ge­nellikle, tonsilit (bademcik iltihabı), fa­renjit ve "boğaz ağrıları"nda kullanı­lır. Etkileri, ağız ve boğazı mukus ve salgılardan temizlemek, ısıttıklarından veya içlerindeki kimyasal maddelerden ötürü, bu bölgelerde dolaşımı artırmak ve antiseptiklerin kullanılması halinde, bazı enfekte eden organizmaları öldürmek şeklindedir. Gargaraların yararları...

GANGREN (Kangren). Bir vücut bö­lümünün, vücuda henüz bağlıyken ölme-sidir. Kuru ve yaş gangren olarak sınıf­landırılır. Kuru gangren, atardamar tı­kanması sonucu oluşur; yaş gangrende ise, temiz veya pis kanın yetmezliği ya­nında, bakteri enfeksiyonu da vardır. Kuru gangrende, hasta bölüm (genellik­le, el veya ayak parmağı) büzülür ve ka­rarır, canlı doku ile ölü...